Bij ons in de Jordaan

Driekwart van mijn familie komt uit de Jordaan.
Alleen de moeder van mijn moeder niet.
Die kwam uit Culemborg.
Zelf ben ik opgegroeid in Amsterdam West.
Toen ik kind was, woonden van onze familieleden er nog maar een paar in de Jordaan.
Onze tak was al naar West verhuisd.
Qua jordanezen heb ik de sterkste herinneringen aan Ome Bart.
Die woonde -met tante Dien- in de Goudsbloemstraat.
De sfeer daar was totaal anders dan in West.
De huizen waren daar klein, gammel en vies.
De douche was daar nog niet uitgevonden.
Maar wel was er nog iets te merken van de trots die de mensen daar hadden om Jordanees te zijn.
Vrouwen hingen daar nog uit de ramen om met elkaar te babbelen.
Ik herinner me dat ik dat als kind nogal raar vond.
Waarom gingen ze niet even bij elkaar op bezoek?
Neen, de dames hingen liever uit het raam.
Achteraf weet ik waarom:
Ze konden zo goed in de gaten houden wat er zoals langs kwam in de straat.
Desgewenst kon dat meteen met buuf worden ge-evalueerd.

Ze hadden daar ook bijna allemaal spionnetjes.
Dat waren spiegels die aan de buitensponning van het raam werden gemonteerd.
Zo konden ze de boel in de gaten houden ook als het koud was en de ramen dicht.

Ik had bij dat alles geen fijn gevoel.
Misschien dat zulks ermee te maken dat ik niet zo dol was op Ome Bart en zijn branieverhalen.
Wat ook speelt is dat ik een verlegen jongetje was en er helemaal niet van hield om bekeken te worden door uit het raam hangende vrouwen, laat staan te worden besproken.
Ik was dus een kind van de moderne tijd.
Want wie van nu verlangt er nog daar een dermate intensieve sociale controle.

Maar de moderne tijd is doorgeschoten naar het andere uiterste.
In veel wijken kent bijna niemand nog zijn buren, nou ja: bijna niemand.
Wie kent meer dat vijf buren bij de voornaam?
Waar zie je nog vrouwen uit ramen hangen die met elkaar de toestand in de wereld doornemen.
De moderne mens babbelt duimelend over de de slimme telefoon.
Een verjaardag zoals toen, dat de omes en de tantes in een kring zaten, de tantes met een advocaatje en de omes met een pikketanussie, dat is nu ondenkbaar.
Ze zouden allen naar de mobiele telefoon staren.
Neen, dan in die ouwe tijd: toen zagen de mensen elkaar nog - en hoe!

In de Jordaan was het zo goed als uitgesloten dat een onguur type kon binnensluipen.
Als iemand bij de buren aanschelde en er werd niet meteen opengedaan, werd hem vanuit een raam gevraagd bij wie of dat hij wilde zijn.
Dat is niet fijn voor boeven.
Boeven hadden het niet gemakkelijk in die tijd.
De moderne tijd waarin niemand op elkaar let is veel fijner voor de boef.
Je kunt dan ongestoord tewerk gaan.

Ik ben er nog steeds niet dol op om bespied en besproken te worden.
Maar toen ik hier op de Calandlaan kwam wonen heb ik besloten toch een flink aantal buren te leren kennen.
Heel simpel: uit berekening.
Ik heb buren liever te vriend dan als vijand.
En... ook ik word ouder en oud.
Misschien komt er een tijd dat ik wel wat hulp kan gebruiken.

Het is daarom dat ik hier van meet af aan buren ben gaan groeten en af en toe een babbeltje te maken.
Ik heb nog geen spionnetje, maar dat komt door de kozijnen die ze niet gemakkelijk laten monteren.
En ik hang niet uit het raam. Maar dat komt omdat er hier geen raam is om uit te hangen.

Ik woon hier nu een jaar.
En in dat jaar is hier in blok 1 een goed midden gevonden tussen de bemoeizucht uit de Jordaan en de kille anonimiteit van de moderne tijd.
En dat is een goede basis voor veiligheid.
Het is goed voor de veiligheid als je weet dat je buren je te hulp komen als er onraad is.
Het is goed als je je buren ergens voor kunt waarschuwen zonder bang te hoeven zijn dat ze denken: wat moet die kerel van ons.
Het is goed als je hun je telefoonnummer kunt geven en misschien zelfs je sleutel als je een paar dagen weggaat of ziek bent.
Het is goed als je met je buren kunt praten over onduidelijke types.
Het is goed als je elkaar ergens over kunt aanspreken.

Een belangrijk instrument in Blok 1 zijn daarvoor de maandelijkse bijeenkomsten.
De laatste keer kwamen daar ongeveer de helft van de bewoners.
We gaan daar in 2018 mee door.
En we gaan meer bijeenkomsten en activiteiten organiseren.
Wat ons betreft is dat de belangrijkste basis voor veiligheid.
Daar kan geen videofoon tegenop!